For All We KnowAlbum

Er zijn van die progressieve bands waarbij je het idee hebt dat ze een veel breder en meer mainstream publiek zouden kunnen aanspreken: latere Anathema, Moon Safari, Porcupine Tree natuurlijk (en ik vermoed dat Steven Wilson daar zelf ook zo over denkt). Ook de nummers die Ruud Jolie onder de naam For All We Know componeerde voor “By Design Or By Disaster” bevatten toegankelijke melodieën en hooks, zonder daarbij de pure metalbenadering te volgen die je wellicht zou verwachten als je hem enkel kent als gitarist van Within Temptation. Openingstrack Forced To Be Free heeft dezelfde “pop-rock sensibility” als een Di-Rect. Maar net als je denkt te luisteren naar een nummer dat niet zou misstaan op de playlist van Radio 2 of Qmusic, duikt er ineens een tegendraads ritme of een stevige metalriff op.

Die kenmerkende muzikale diversiteit komt op “By Design Or By Disaster” misschien nog wel sterker naar voren dan op het debuutalbum en opvolger “Take Me Home”. Jolie geeft in ons interview aan dat die overgangen binnen tracks organisch ontstaan tijdens het schrijfproces, waardoor ze nergens geforceerd of gekunsteld aandoen. This Hell We Know vormt misschien wel de beste dwarsdoorsnede van het album. De track start met dreunende keyboardklanken en elektronisch klinkende drums. Dan volgen een melodieus refrein, een sereen middenstuk met stemmige piano boven roffelende drums en een onverwachte geweldsexplosie met schreeuwzang. De track eindigt met een proggy instrumentaal outro met een prominente rol voor Kristoffer Gildenlöws basgitaar. Een miniatuur-progsymfonie van ruim zes minuten, met geen seconde ruimte voor verveling.

De variatie binnen de muziek zorgt ook voor een breed scala aan referentiekaders uit verschillende genres. De opening van Remind Me To Forget You is een lichtvoetige liefdesbaby van Foo Fighters (gitaren en drumbeat) en The Beach Boys (koortjes). Single The Future That Came Too Soon doet in het meeslepende refrein denken aan de stadionrock van Kensington. Ook Porcupine Tree en de gouden middenperiode van Pain of Salvation zijn nooit heel ver weg. Toch slaagt For All We Know erin uit de combinatie van al die invloeden iets origineels en eigenzinnigs te creëren, waardoor je nergens het gevoel hebt naar een slap aftreksel van andere bands te luisteren.

Hoewel Jolie de geestelijk vader van For All We Know is, voelt “By Design Or By Disaster” niet als een onemanshow. Marco Kuypers legt op slottrack Goodbye een prachtig melancholisch pianotapijt. Kristoffer Gildenlöw laat horen dat hij naast een begenadigd componist vooral ook bassist is. De drums van Léo Margarit zijn op dit album nog indrukwekkender aanwezig dan op de afgelopen Pain of Salvation-albums. Luister maar eens naar de dwarse ritmes die hij aan het begin van The Future That Came Too Soon uit de stokken tovert.

Jolies ‘partner in crime’ Wudstik (Jermain van der Bogt, ook bekend als soloartiest en van zijn bijdrage aan Ayreon) verdient aparte vermelding. Hij laat op “By Design Or By Disaster” horen nog verder gegroeid te zijn als zanger. Hij heeft van zichzelf een toegankelijke, bijna poppy klankkleur, maar zoekt op dit album ook meer het laag en het ruwe randje op. Op Flaws en This Hell We Know experimenteert hij zelfs richting screams. Zijn rauwe vocale benadering op die tracks doet denken aan de manier waarop James Labrie in zijn betere dagen los kon gaan op “Awake” en “A Change Of Seasons”. Het zal gezien Wudstiks toetreden tot Dream Theater tributeband Regressive Hypnosis niet geheel toevallig zijn. Zijn stem wordt op “By Design Or By Disaster” vaak ingezet als extra instrument. De woordeloze koortjes in de stijl van Leprous voegen op het verder instrumentale Hush zeker iets toe, maar hadden over de hele plaat iets spaarzamer ingezet mogen worden. De frequente “aahaahs” en “woohoohoohs” plamuren (ook in combinatie met de vaak gelaagde zang in de refreinen) het geluid af en toe behoorlijk dicht.

“By Design Or By Disaster” is een avontuurlijke plaat vol dynamiek, waarop veel moois te ontdekken valt als je de tijd neemt. Het album straalt uit dat For All We Know een echt liefdesproject is, waarvoor Jolie ruimschoots zijn tijd neemt. Er zit steeds zo’n 6,5 jaar tussen albumreleases, maar vooralsnog is elke plaat het wachten meer dan waard gebleken. Volgens mij lig ik aardig op schema als in maart een tweede album (na dat van Caligula’s Horse) op mijn voorlopige jaarlijst belandt, toch?